LO PAÍS EN INFÒC

Aguest dimenge es dus que portam eth blòg qu'auem gessut en Infòc de BTV, en ua petita entrevista. Non voi díder arren mès. Qui volgue que la pòt veir ací. http://www.btvnoticies.cat/2010/03/14/info-occita-aranes-12/

JON ANZA, MAUAISIT D'IDENTIFICAR?

È dus dies qu'an "identificat" eth còs de Jon Anza en dipòsit de cadavers de Tolosa. Ei extranh no? Un etarra coneishut de pertot e an tardat un an en reconeishé-lo. Ua persona dera qu'an reaprtit fotos en toti es lòcs e arrés a sabut díder se qui ère. Semble fòrça sospitós. Aguesta persona desapareishec è mès o mens un an, quan s'auie de trapar damb era cupula d'ETA, e a on jamès i apareishec.

Pòt èster qu'aguesta desaparicion sigue un cas d'ua naua "guerra sucia" per part d'aguesti dus estats, ei a díder qu'age estat seqüestrat. S'ei atau qu'ei un crim d'estat fòrça grèu. Jamès se demostrarà oficiauments. Ja veiram çò que passe.

Non pogui escriuer mès pr'amor era manca d'informacion qu'è sus eth tèma en concrèt.

NON COMPRENI ARREN

Ena Val d'Aran qu'èm harts dejà de tant de caciquisme politic, de tant amplir-se era boca damb promeses e ideals que non existissen, de tant d'anticatalanisme arrevirat en espanholisme, de tanta ignorància, de tant de desconeishement. Es politics actuaus dera Val d'Aran non servissen entad arren, uns diden de trincar eth pacte UA-PSOE, que non ac haràn jamès pr'amor que viuen d'açò, d'auti pactant damb eth PP e criticant tostemp sense dar solucions, d'auti criticant a tòrt e a dret sense cap motiu sonque tà benefici pròpi. Se quauquarrés cree bèth projècte interessant, ja i son es contraris entà crear ua causa similara a veir qui guanhe. Atau jamès s'artenherà arren.

Non i a ne un politic aranés que parle d'Occitània, non i a ne un politic aranés que parle der occitan. Cau voler hèr projèctes conjunts damb era rèsta d'Occitània, eth prumèr pas serie daurir comunicacions entre era Val d'Aran e Occitània entara gent. Perqué era gent que vò agarrar un avion a d'anar tà Barcelona? se en Tarba o en Tolosa i a un aeropòrt (e sense auer de passar ua frontèra artificiau com ei tunel). Perqué non i a autocars que mos pòrten tà Sant Gaudenç o tà Luishon e òc que n'i a tà Lhèida e Barcelona? Perqué en estudi mos ensenhen abans eth catalan e eth castelhan (que ei important tanben) que toti es parlar occitans? Perqué sabem qu'eth Cid ère un gran lutador e mos pensam que Joan Petit ei solet eth protagoniste d'ua cançon de mainatges? Perqué pòth vier a trebalhar ena Val d'Aran un professor de Barcelona o Lhèida o Aragón abans qu'un de Tolosa o Limòges? Perqué entà anar entara universitat mos cau anar tà Lhèida, Barcelona, Saragossa o Madrid, e non podem anar tà Tolosa (que serie çò de mès naturau)? Perqué enes restaurants aranesi podem trobar vins d'Espanha e non trobam cap vin deth país? En fin, i a infinites preguntes, mès m'arturi ací perqué ja ne sò hart de trobar tantes preguntes sense responsa logica, pr'amor que responsa òc que n'an, interèsi politcs!

Cau pensar qu'era Val d'Aran, soleta per era madeisha non a pro mejans entà tirar endauant, que passe que eth torisme dera nhèu e d'era especulacion urbanistica durarà entà tostemp? NON! Era Val d'Aran, encara que sigue complicat, a de tornar ara ramaderia, a viuer des tèrres e des bòsqui. Non se pòt viuer permanentment deth torisme ranci, bèth dia s'acabarà era nhèu, Baqueira barrarà e era Val d'Aran entrarà en decadència. Cau èster preparats entà d'açò e cau cercar solucions e alternatiues reals, serioses, que agen futur.

ENTREVISTA A GOULAMAS-K

Aciu va ua entrevista realizada Fred, cantant deth grop musicau Goulamas-k.

Adiu Fred.

- Va plan?

Adiu Miqui, segur que tot va plan, venim de faire un festenal de calucs per la sortida del novèl CD “AVIS DE TEMPESTA”.

- Tu ès eth cantant deth grop musicau Goulamas-k. Que mos pòs dider sus aguest grop?

Sèm un grop de musica Ska-punk-trad ambe una energia subre l’empont que fot fuòc e fa bolegar los vielhs e los joves.

-Quan se formèc? A on? Per qué?

Sem formats en 98/99 dins la garriga de Puechserguier per dire mèrda a lo que nos fa cagar e òsca a lo que nos fa aimar la vida.

-Quines son es influencies que a agut G’K?

Ni a un molhon, las influencies van de los cantaires francés que cantabem la revolucion social e anti-capitalista, en aquesta epòca èra la luta anti-imperialista dels gringos, aprèp la dralha del rock e ska rotge en França e Espanha, Catalonha e Euskadi amb Kortatu, Mano negra, los Bérus, Rickie Amigos, e ara los grops occitans que son mai d’amistat que d’influencia.

- Que represente entà tu G’K?

Per ieu i a dos G’k:

· una revindicacion social, umana, ecologista, internacionala e occitana, ......

· es nòstre biais de viure, sèm intermitents de l'espectacle.

- Quin objectiu o quina finalitat a eth grop? Quina ei era ideologia deth grop?

Sèm musicaires militants per l’internacionala pacifista mas activa.

- Laguens deth grop i a agut fòrça cambis de musics. Quina diferéncia i a entre eth prumèr G’K ath actual?

I a pas de diferencia dins lo Komando, avans i avia los de la primera ora que tot avetz vist e ara los novèls que fan los son de G’K 2010.

· Cantatz en quate lengues: occitan, catalan, francés e castelhan. Per qué?

Per qué en conneissem pas d’autres, mas dins lo navèth CD canti BRAMA LO FORT en CORSE, ALSACIEN, BASCO, BRETON, ARPITAN, CATALAN.

Benlèu qu'un jorn cantarè en araba o chinese???? La renscontra e lo viatge fa cantar novèla istòria.

-De que parlen es vòstes cançons?

De problèmas socials, culturals, çò que passa dins los caps de gens inestables, de revòltas. Pas tròp d’amor, val mai lo faire que lo cantar héhéhé.

- Goulamas-k non sonque ei eth grop de musica. Tanben i a ua fanfara e un espectacle de huec( estil es diables catalans). Explica-mo’s açò.

Per qué nos cal mai d’un espectacle per poder viure amb tota la cola del goulamas, sem 10, coma t'èi dich mai naut nos cal manjar, un militan qua talent avança pas tròp.

La fanfara es mai per los pichons e la gens tranquilòta mas fot un brave rambalh dins las carrièras.

Los diables de la garriga es vrai sembla fòrça als catalans, mas ieu ma maire et mon paire son catalan del sur, comprens a un moment lo sang parla, héhéhé, e dins G’K ara sem 4 de familha catalana es per aquò que avem volgut faire una mèscla amb lo drac occitan e lo fuòc catalan, aquò es fach, aquela draca que fa 10 m de long 5 de naut e 4 d'ample es una dracassas héhéhé e aquèla bèstia fot un rambalh a còps de gralha e guitarra electrica, tekno e artificis de fuòc, una còla de calucs aqueles goulamas.

- Goulamas-k forme part d’ua associacion que se ditz Patatr’oc. Qu’ei Patatr’oc? Com sorgís Patatr’oc?

Patatr’oc a nascut en 1994 quan Claudie e ieu sem revengut de viure de barcelona, avem volut faire dins lo vilatge e la garriga a l’entorn una associacion per faire una radio libre mas aquò era pas facil, avem daissat de costat lo projèct e avem començat a faire de concèrts, avem fach passat grop coma Fermin Muguruza e Obrint Pas, Skunk, Camarada Kalashnikov, Kargol’s,...............

-Goulamas-k organize cada annada un hestivau de musica Fête de la musique prematurée. En aguest hestivau i auem podut veir grops com Obrint Pas, Fermin Muguruza, Camarada kalashnikov, Kroska, Castanha e Vinovèl... Com fasetz per organizar açò?

J'ai respondut a l’autre question, es pas G’K que organisa mas Patatr’oc, G’K ajuda.

Amb fòrça trebalh per qué es pas facil mas avem tanben l’ajuda d’autres associacions de vilatge pròp.

-Goulamas-k a estat convidat a l’Estivada de Rodes, auetz anat ara manifestacion per l’occitan a Besièrs... Quin ei eth vòste compromís damb Occitània?

Totjorn en davant macarèl, benlèu un jorn la gens sul la terra viuràn en patz e nosautres dins una Occitània sens frontèra e sens capitala e nòstra capitala sera l’amor.

- A part de tocar ena Occitània francesa, tanben auetz tocat en es Valadas Occitanas (estat italian), ena Val d’Aran (estat espanhòu) e tanben en Catalunya, e se non s’ò enganhat tanben auetz tocat en París e en Soïssa. Perqué penses que Goulamas-k agrade tan t ara gent.

Benleu la calor de la musica e l’accent de las vacanças o tanben las paraulas duras e lo punh levat per qué de per tot i a gens que sofrin, totjorn la meteissa putaria del capitalisme que fa lo malhor.

- Cambiant de tèma. Quina ei era tua vision sus eth futur d’Occitània. E dera sua joenessa?

Me demani si la gens volem d’una Occitània? Me sembla que cal viure normalament, soi occitan per qué ieu vivi sobre la tèrra occitana e totas las gens que vivan sobre aqueste territori son occitans e que los joven se trompan pas de combat, avem besonh que los jovens parlan amb los vielhs, las femnas, amb los emigrat,...

e fuck a las joenessas identitarias que son fachistas e nazi!

- En vòste escenari i apareishen fòrça drapèus de diuèrses nacions sense estat. Que ei entà tu ua nacion?

Una nacion es pas qu'un territòri on la gens parlan la meteissa lenga. Es mas una amassada de femnas e d’òmes que volem ser ensems per faire lo bon, per totas las/los que vivan sobre lo territòri, nascuts o pas subre lo territòri. Una nacion es tanben un partiment de culturas, saupre e gaitar de las autras culturas e parlar e donar del sèu. Ieu vòli somiar a una nacion sense frontèras duberta sul mond.

Ara fa fòrça temps que las gens d’aquí parlan pas gaire l’occitan, mas me sembla qu'es pas un problema dirèct, quant los qu'en saben pas, voldràn aprene tot solet alavetz aurem ganhat la batalha.

Sabem que la lenga occitana es facha d’un molhon de lengas occitanas e pas sonque del lengadocian, sinon aquò es lo meteis problema que lo franchimand e l’inglés.

Los drapèus su l'escenari son present d’amigas e d’amics, te rapèlas a Brassac per aquel de la Val d’Aran?

-Que en penses tu sus era situacion des nacions sense estat com Irlanda deth nòrd, Occitània, Euskadi...

Benlèu qu'es a l’europa de faire quauques avançadas me semble que serem mas fòrt si sem units dins las culturas. Podrèm mai se comprendre.

Fòrça gracies Fred. Que vage tot fòrça ben.

Mercés Miqui e Lo Pais. Òsca per la Val d’Aran!

Era proplèu setmana se presentarà en Barcelona Libertat! I aurà tres dies de presentacions. Eth dijaus 25 de hereuèr, enes universitat UB e UAB, damb eth supòrt deth SEPC (sindicat d'estudiants dels Països Catalans) e der Arxiu Occitan. Eth diuendres 26 i aurà ua presentacion en Badalona en Casal Carme Claramunt damb eth supòrt de Maulets e deth SEPC. E finauments eth dissabte 27 i aurà presentacion ena Casa Palestina de Barcelona, e tà acabar serada occitana aquiu madeish damb un concèrt occitan a cargue de Gojats of Hédas (de Pau), damb eth supòrt dera Comunitat Palestina de Catalunya, Maulets e SEPC.

Seran ues charrades sus era luta occitana, e en concrèt deth movement Libertat!

Entà coneisher milhor Libertat! e en concrèt era seccion dera Val d'Aran podetz visitar es sues oèbs: Libertat! e Libertat Val d'Aran

P.D.: tà veir ben es cartèls des presentacions qu'ac podetz hèr en tot clicar dessus de cadun.

AVÍS DE TEMPÈSTA

Salut companhs. dempús de 3 ans (des de 2007) sense hèr cap disc, torne Goulamas-k damb Avis de tempèsta, eth disc gesserà ara venta en març. Era presentacion serà aguest proplèu 13 de Hereuèr en Rojan.

Ja auiem fòrça ganes, es que èm luenh(geograficament) d'on actuen es Goulamas-k d'entener-les damb causes naues. Aguest serà eth quatau disc dera banda, sense compdar Nervios Trobadors (disc de presentacion dera naua formacion dera banda, damb 5 tèmes), e cau díder qu'an hèt un progrès musicau important, segontes era mia opinion. An introdusit naui esturments com son era boha, er "hautbois" deth lengadòc, ua acordion plan mès trebalhada qu'en d'auti discs e era gralha (tanben presenta en discs anteriors, mès de manèra espontània).

Pes tèmes qu'è pogut escotar myspace de Goulamas-k com en youtube, semble que serà un disc fòrça interessant damb mès tòcs tradicionaus, mès sense deishar era caracteristica ska punk originau.

En fin que calerà demorar a que gesque e comprar-mo'lo entà poder hèr ua bona critica e de ben segur passar ua bona estona escotant-lo. Entà mès informacion sus concèrts e sus aguest disc podetz visitar era oèb de Goulamas-k.

Fòrça gràcies per pèrde ua estona deth vòste temps en liéger e en visitar aguest blòg.

Adishatz!

MEJANS DE COMUNICACION

Ena Val d'Aran, cada dia me'n dongui mès compde que i a mès manipulacion en unic mejan de comunicacion que i a en aranés, catalunya radio(cada maitin mieja ora). S'informe perfèctament de noticies que passen en Catalonha, en Barcelona e en mon, mès s'amaguen noticies, es pògues, que passen ena Val d'Aran. Per qué açò? Donques perque es que informen son tocadi per aguesti hèts. Sonque per açò, era gent dera Val d'Aran non ei ben informada. Ei eth cas, eth der assassinat deth amo deth prostibul de Vielha en Tolosa, era "jefa" de catalunya radio ena Val d'Aran n'a gessut tocada, dirècta o indirèctament, e aguesta noticia non l'auem podut entener ena radio. Sò segur que se açò li auesse passat a quauquarres "normau", n'auessen parlat, e auessen criticat e auessen linchat. Açò ei pura mafia. E non s'a dit arren d'arren, ja deu èster acabat eth judici, mès es aranesi no'n sabem arren.

Igualment ena radio, i parle cada dia ua persona que resulte qu'ei conselhèr deth Govèrn d'Aran. Non me semble mau que parle ena radio, igual que non me semble mau que sigue conselhèr. Sò que non pòt èster ei que i age un conselhèr que trebalhe ena radio. Ei un shinhau sospitós, mès que mès pera falta de credibilitat, sustot pera manca d'objectivitat que i pòt auer. Ua persona que participe activament en politica, que forme part deth govèrn non pòt formar part d'un miei de comunicacion, dan noticies objectivament.

Non sabi se m'è explicat corrèctament, e non sabi se toti m'auratz comprenut, mès qu'ei atau, se i a dubtes, demanatz que jo arresponerè.

Salut!

ENTREVISTA A GOJATS OF HÉDAS

Aué, entà cambiar un shinhau, vos presenti ua entrevista hèta ath grop de musics Gojats Of Hédas, son uns joeni de Pau. Era entrevista ei a David Ragot, eth cantant d'aguest grop. Jo personaument la tròbi fòrça interessanta.

Adiu David.

-Va plan?

Escota, va plan l'amic, urós de poder respóner a las toas questions.

-Tu ès eth cantant deth grop musicau Gojats of Hédas. Que mos pòs dider sus aguest grop? Que vò dider Gojats of Hédas?

Ben Gojats of Hédas que significa “Les Mecs du Hédas” en francés, lo Hedars qu'ei un quartièr de Pau qui arcuélha la Tor deu Borrèu, un estanquet occitanista e revolucionari, e tanben locau de Libertat. Qu'ei aquiu qu'èm tota setmana a lutar, escambiar, e tanben hestejar.

-Quan se formèc? A on? Per qué?

Lo grop que s'ei format en març de 2009 a Pau. Qu'ei en seguir d'un concèrt de Varlin, Generation Spasfon et De la Cruz per davant la Tor qui s'acabè dab l'intervencion violenta de la policia qu'avem decidit de crear un grop, com ua responsa a d'aquera ataca. Atau qu'i poderè parlar d'aqueth quartier e de la nosta luta de cada dia, aquí en Occitania.

-Qui compause eth vòste grop?

Que i a 4 gaujós gojats en lo grop: Clément e Bastien a la guitarra, Guigui a la guitarra baisha, e jo entà la canta. Pas nada bateria puish a qu'utilizam ua caisha de ritmes.

-Quin estil musicau practicatz?

Ben, vam díser que hèm de punk. Vedi pas çò que poish adobar. Qu'ei tot simplament l'estile de musica qu'escotam mei. Per jo tròbi que n'ia pas pro de grops radicaus en Occitania, qui parlan deu país noste. Atau la causida de har de punk e de cantar en òc qu'estó ua evidéncia per nosauts.

-Quines son es influencies que a agut Gojats?

Purmèr que cau díser que tots qu'avem avut d'autes formacions musicaus abans los Gojats. Atau que segueishem la dralha de çò qui s'ei jà hèit a Pau. Mantuns amics a l'entorn de nosauts qu'an format grops deus bons qui ns'an portat quauquarren, que sia monde vienguts deu mitan punk, hard core, oï o quitament hip hop.

-Que represente entà tu Gojats?

L'enveja de crear un grop qui l'estile musicau ei pauc o pas representat en la musica occitana de uei. Que hè hrèita a la joenessa occitana de's bolegar, e se podem ajudar-la au truvèrs de las nostas cançons e deus nostes tèxtes, tant de bon ! Que volem díser a l'Estat francés que ne volem pas mei d'eth.

-Perqué cantes damb era cara amagada per un passamontanhes?

E perqué pas ? Aquò que hè partida de las mea experiéncia musicau. Que portavi la cagola tanben dans mon ancian grop. Que hè mei radicau, e soi pas aquiu per m'amuishar, soi aquiu entà cantar la ràbia mea cap a cèrtes subjèctes de la vita, tanben entà transméter ideas.

-Quin objectiu o quina finalitat a eth grop? Quina ei era ideologia deth grop?

Se parlas deu pretzhèit deu grop, qu'ei de tocar mei possible de pertot, pas sonque en Occitania, mei longtemps que possible segur.

Se parlas d'Occitania, qu'ac gausam afirmar: qu'èm independentistas. Que volem bastir ua Occitania antifascista, anticapitalista. N'ei pas la pena de tornar crear çò que coneishem uei en França. Qu'èm occitans mes qu'èm tanben militants, aquò n'ac cau pas desbrembar.

-De que parlen es vòstes cançons?

Las cançons nostas que parlan segur deu Hedars, d'Occitania, deu combat noste contra las joenessas identitàrias d'Occitania e d'alhors, deu noste combat entaus presoèrs politics qui ua cançon entà Yvan colonna. Tanben contra la politica deu Sarko e d'autas causas.

-En quines lengües cantatz? Francés e occitan peu moment.

-Quin ei eth vòste compromís damb Occitània?

Que soi sòci de Libertat, los autes que son simpatisants. Qu'ensajam d'estar presents a tots los grans eveniments qui pertòcan Occitania: las estivadas de Rodés, Hestiv'òc, las hèstas de Calandreta, las manifestacions entà la lenga ... Per cada concèrt dehòra Occitania que disem d'on vienem e quau ei la nosta luta. La situacion occitana qu'ei mau coneguda e atau qu'ensajam de l'explicar com ac podem har dab la nosta musica.

-Quina ei era tua vision sus eth futur d’Occitània? E dera sua joenessa?

Qu'ei sus la joenessa que's basteish l'aviéner, com ac ditz lo Louis de l'Arcusgi. Atau qu'esperam que's bolegarà per Occitania, de faiçon politica e pas sonque culturau. N'avem pas arren contra las danças e las cantas tradicionaus, que las cau transméter aquò segur. Mes a un moment dat, que's cau tanben demandar çò que volem entau noste pòble! Arrestam de véder lo pais e la lenga denegats per aqueths jacobins, per l'Estat francés. Que cau lutar tot dia, baishar per carrèra e exigir l'oficialitat de la lenga, e lo “víver e dicidir au país”. Qu'ei dab aquera joenessa qu'Occitania serà reconeguda com ac deveré estar despuish ua pausa. París que ns'a mestrejat peu passat, adara la joenessa occitana qu'a de cridar: Hartèra !

-Que en penses tu sus era situacion des nacions sense estat com Irlanda deth nòrd, Occitània, Euskadi...?

Totas que son diferentas istoricament. Ne's pòt pas comparar las situacions basca e occitana. Los camarades bascos, còrses o catalans per exemple qu'an annadas d'avança que sia au nivèu de la lenga o de la luta. Que ns'en devem inspirar mes shens jamèi desbrembar las especificitats nostas. Segur la solidaritat enter tots qu'a de seguir.

Per çò qui pertòca Irlanda deu Nòrd, qu'ei l'exemple qui amuisha que la luta entà la reconeishença deus pòbles n'ei pas aisida. Que i avó hòrt de morts, ne'us cau pas desbrembar en esperar que n'iaurà lo mensh possible a l'aviéner. Ne podem pas qu'estar respectuós d'aqueths òmis e d'aqueras hemnas qui e's sacrifiquèn entau lor país, que sian irlandés, bascos, còrses ...

-Quauquarren mès a díder?

Mercés hèra a vosauts! En esperar qu'un dia auram lo parat de tocar au ras de vòste.

Visca la Vath d'Aran antifascista ! Visca Occitania !

Plan mercés David. Que vage tot fòrça ben.

PERQUE M'AN PAS DIT?

En un escrit anterior parli sus era pòca consciencia occitana ena Val d'Aran, mès açò non ei pas culpa dera gent, ei culpa dera desinformacion e dera "educacion". Òc, des de petits que mos ensenhen er aranés en estudi, mès non pos diden pas jamès, qu'er aranés ei ua lengua occitana. Jamès mos diden que damb er aranés mos poderam comprener damb era gent der aute costat dera frontèra. Quan mos començam a hèr mès grani, alavetz ja mos introdusissen en terme Occitània coma ua causa antiga, d'abans. Ja mos comencen a parlar der aranés coma lengua occitana, e mos nomenten es diuèrses lengües que formen era Lengua d'Òc, mès non mo'les ensenhen, non mos diden coma sònen. Entà un aranés ei mès fàcil de comprener eth catalan que quinsevolh aute dialècte occitan, pr'amor que non les auem entenut jamès. Jo pogui díder, òc, jo parli occitan, mès me còste comprener a un lengadocian perque non sabi ne coma prononcien, ne coma escriuen. Pensi qu'açò non aurie d'èster atau, auriem d'auer era oportunitat de poder entener e comprener ben toti es dialèctes dera madeisha lengua que parlam, e açò sonque se pòt artenher damb ua bona educacion.
A part deth tèma dera lengua, auem eth tèma deth territòri. Jo aprení çò qu'ère Occitània enes classes de lengua aranesa, ena quau mos introdusiren un shinhalet ena istòria d'Occitània. Occitània abans ère un parçan.... sense desbrembar jamès er abans. "E ara ja non se parle er occitan?" - Non, sonque se parle ena Val d'Aran, e en sud de França podem trapar encara bèth vielh, mès.... Occitània, non sonque ei passat, Occitània serà futur mentre i age gent que s'en preocupe. Enes classes d'istòria tostemp m¡an explicat causes exatranhes qu'a jo non m'interessauen. M'explicauen causes sus un tal rei d'espanha de hè fòrça temps, mès jamès m'expliquèren çò qu'ère Occitània. Ara darrèrament, me heren un repas general sus es partits politics, dempús dera dictadura de Franco, en Catalonha e Espanha, òc fòrça interessant, mès jamès m'an explicat quini son es partits e moviments, es manifestacions e protèstes que i a agut en Occitània ath long dera istòria e ena actualitat. M'an tanben explicat era dictadura de Franco, de Hitler, de Mussolini, mès jamès m'an explicat çò qu'an hèth es francesi en çò des occitans, e vos asseguri que encara non ac sabi ara.

Me semble qu'açò non pòt contunhar atau, èm enganhats, saber era istòria deth país on viues ei primordiau.
Qu'ei atau, ei era pura realitat, non m'imagini arren, tot açò ac è viscut jo. Cau díder tanben qu'en frança tot açò ac an fòrça mès complicat pr'amor qu'aquiu, les amaguen enquia era lengua.
Dempús d'auer-vos fotut eth ròlho vos dèishi pensant un shinhalet açò qu'è escrit.

LIBERTAT! - ESQUÈRRA REVOLUCIONÀRIA D'OCCITÀNIA

Coma supausi que era majoria saberatz, eth mes de setem de 2009, i auec ua refondacion de tres organizacions occitanes coma: Anaram Au Patac, Combat d'Òc e Hartèra, en un nau moviment politic occitan: Libertat! - ERO . Ei un partit radical d'esquèrres e occitanista, e tot çò qu'açò compòrte. Eth moviment, se bastis per seccions, çò qu'ei ua causa bona, pr'amor que voler èster en tot eth país damb ua sonque seccion n'ei pas possible. Peth moment a Libertat Nacionau, e dempús es seccion des territòris d'Occitània: Seccion Biarn, Seccion Gasconha-Nòrd, Seccion Auvèrnha, Seccion Lengadòc, Seccion Porvença e per prumèr viatge se bastís un moviment panoccitan, ei a díder non sonque dera Occitània francesa, senon tanben dera Occitània espanhòla, damb ua Seccion Val d'Aran. Manque tanben gent enes Valades Occitanes d'Itàlia, mès pòg a pòg s'anaran interessant tanben per aguest moviment. Cau díder qu'ena Val d'Aran i trobam pòga gent, pr'amor dera falta de consciencia occitana que i a en aguest parçan.

Vam a veir coma evolucione aguest moviment.

Entà mès informacion podetz visitar er sua oèb http://www.libertat.org

MORIR, QU'ES AQUÒ?

Salut companhs, hè dejà fòrça temps qu'auem aguest blòg un shinhau abandonat. Vam a sajar de non deishar-lo morir, ja que mos l'estimam fòrça. Darrèrament an passat fòrça causes en Occitània dignes d'aparéisher en un pòst d'aguest blòg, mès eth problèma ère que nosati èrem cansats, non auiem ganes d'escriuer, e dilhèu non auiem pro temps.

Se debanèc era manifestacion pera lengua occitana en Carcassona damb ua participacion de 25.000 persones. Se pòt enténer er occitan en mètro de Tolosa. I a ua campanha en Limòtges, entà qu'era senhalizacion d'aguesta ciutat sigue escrita en occitan. E fòrça causes mès.

Auem parlat entre nosati, semble qu'es dus auem ganes de tornar a tirar endauant aguest espaci, hèr qu'aguest sigue un lòc interessant, a on era gent pogue lieger noticies e opinions que passen en sòn país, ena sua lengua.

Fòrça persones m'an demanat peth blòg, m'an animat a contunhar-lo, que pogui hèr senon hèr-les cas, pr'amor qu'an rason.

Òc, ara serà dificil de tornar a recuperar as lectors, pr'amor que molti ath veir que non se publicaue arren, an deishat de visitar-lo, qu'ei normau, mès demoram que torne a èster çò qu'ère.

Fòrça gracies a toti vosati e demori que vos agrade çò qu'anaram publicant.

INICIATIVA INTERNACIONALISTA TÀ EURÒPA

Eth Tribunal Constitucional a deshèt era illegalizacion d'Iniciativa Internacionalista. Per tant era lista d'Alfonso Sastre se porià presentar entàs eleccions europenques deth dia 7 de junh. Aguesta sentencia a estat votada en Tribunal Constitucional per unanimitat. Ei eth prumèr viatge qu'eth Tribunal Constitucional contraditz ua senténcia dera sala 61 deth Suprem. Açò semble èster ua bona noticia. Se poiran presentar partits de totes es tendències. Encara que non toti es volerien. Se voletz mès informacion sus aguest tèma.

http://www.publico.es/espana/227130/tribunal/constitucional/tumba/ilegalizacion/inicitiva/internacionalista

Tanben cau ahiger que an publicat eth sòn manifèst en Aranés. En un principi i ère en Català, Euskara, Galego, Asturianu, Aragonés, Castellano, Llionés e Cántabru e ara fin l'auem podut veir en aranés. Me semble plan coerent qu'un partit politic que s'autonomente internacionalista age eth sòn manifèst enes diferentes lengües des diferentes nacions que i a laguens d'un madeish estat. Cau dider, qu'en un principi non pensaua pas qu'aquiu i apareishesse er aranés, mès ara fin òc, e me semble qu'ei un hèt important qu'er occitan se veigue en lòcs dehòra deth sòn territòri. Que se veigue qu'er occitan existís.

MANIFESTACION EN CARCASSONA

Torni a apareisher per aciu. Durant aguest long temps que non auem escrit arren en blòg, auem estat fòrça ocupats. Mès ara que sò aciu vau a aprofitar entà parlar-vos sus quauquarren interessant. 

Supausi qu'era majoria d'occitans que liegeratz eth blòg ja sabetz qu'aguest més d'octobre aurà lòc en Carcassona era manifestacion a favor dera lengua occitana. Ei possible qu'aguest blòg lo liege tanben gent que non sapie de que va tot açò. Donques entà d'aguesta gent vau a escrieuer.

Eth 24 d'octobre de 2009 se celebrarà era tresau manifestacion Anem òc! Per la lenga occitana! Ja ei eth dusau an que se hè en Carcassona. Aguesta manifestacion consistís en ua sèrie d'actes e parlaments e ua passejada pes carrèrs dera ciutat. Eth prumèr an s'i apropèren ues 10.000 persones, è dus ans en Besièrs 20.000, e aguest an demorem que siguésquem fòrça mès, e mos hésquem entener per tot. Se i vau aguest an, serà eth prumèr an que i aurè anat, e semble ua causa fòrça interessanta. Ei possible qu'en acabar era jornada, pera net, i age concèrts de musica damb grops occitans. Se voletz mès informacion sus aguesta manifestacion podetz visitar era oèb oficiau: http://anemoc.org

Per un dia que escrieui, vau a aprofitar entà dider-vos que s'a tornat a illegalizar un aute partit basc que se volie presentar entàs eleccions europenques. Eth partit ei Iniciativa Internacionalista. Solet enténer a parlar sus era creacion d'un  nau partit en Euskadi ja comence eth procés entà illegalitzar-lo. Non me semble normau, mès jo non enteni sus politica, supausi que darrèr de tot açò i deu auer interessi politics, er interés per un bipartidisme ja en tot er Estat espanhòu, mès non sabi.

Ua causa mès, durant era setmana que ven, vam a auer ua petita sorpresa en blòg. A jo me semble que serà ua causa fòrça interessanta.

Adishatz a toti.

La Folie - Goulamas-k

VISCA ERA DEMOCRÀCIA!

Adiu a toti, dempús de un bon temps sense escrieuer arren tornam damb ua noticia dolenta. En Euskadi non i quede cap partit politic legalitzat dera esquèrra abertzale. Dempús dera ilegalitzacion d'ANV e EHAK-PCTV è un temps, ager s'ilegalitzèren ASKATASUNA e DEMOKRAZIA HIRU MILIOI (D3M), per ua supausada vicolacion damb ETA e damb BATASUNA e per tant non poderan presentar-se entàs eleccions en Euskadi. Semble que açò les interèsse ath PP e PSOE e dilhèu tanben a PNB, atau non auran tanta competencia. Açò que esta passant non ei normau, s'amplissen era boca parlant de democràcia, libertat... e permeten, ei mès, vòlen que un gran nombre de gent en País Basc non pogue anar a votar, ja que non i aurà arrés que defense es sues idies. En an 1993 assessinèren a Guillem Agulló, un grup dera ultradreta. Un membre siguec condemnat a 4 ans de preson per aguest assessinat mès ath gesser dera preson se podec tornar a presentar as eleccions damb eth partit ath que pertanhie (partit dera ultradreta espanhòla), e non s'ilegalizèc pas. En definitiva, era Lei de Partits ei ua lei creada per e entath PP e PSOE, entà es sòns interèssi e entà era sua democracia.

FANFARE DES GOULAMAS- LOS DIABLES DE LA GARRIGA

Era fanfara des Goulamas dempús de portar fòrça ans actuant en passaviles, hèstes... a trèt un disc plan interessant, a on i son totes es cançons que podetz entener enes sues passaviles. Podetz escotar quauques cançons en myspace dera fanfara, e podetz comprar eth disc ena web de Goulamas-k: http://www.myspace.com/lafanfaredesgoulamas

Eth grop Goulamas-k, er escultor sus metau Pablo Quedad, era comedianta dera Compagnie System D Christelle Lefevre e eth comediant Romain, an creat er espectacle Los Diables de la Garriga. Aguest espectacle ei basat ena legenda deth Garrigal de Puech-Serguier. er espectacle ei basat enes Diables Catalans e eth Drac Occitan. Eth Garrigal ei un drac de hèr e de huec, miei poth, miei arrat ei un carruatje de dimensions desmesurades ( 10m de long, 5m d'ample e 5m de nautada). Aguest ei eth joguet des Diables Dera Garriga que hèn huecs d'artifici, en tot tocant musica electro-trad-punk. Se voletz informar-vos exactament sus que ei açò, e se voletz lieger era Legenda deth Garrigal de Puech-Serguier, qu'ei ua legenda plan polida, visitatz era web de goulamas-k.

www.goulamas-k.com

RADIO ENA VAL D'ARAN

Ena Val d'Aran, coma toti sabetz a ua lengua pròpia e oficiau que ei er aranés (occitan d'Aran) mès non i a television en aranés (occitan) sonque eth diuendres en TV3 entath mieidia e radio 30 o 45 menuts peth maitin ena emisora de Catalunya Informació e pro. Que non i age television e radio pròpies, ac pogui comprene, ei un lòc petit... Tanben esta ben que se hèsquen es informatius deth maitin e un resum dera setmana eth diuendres, mès da era sensacion de que falte quauquarren. En aute costat dera frontèra politica (que non fisica), ena Occitània grana i a diuèrses radios que emten en occitan, es lòcs des d'on emeten aguestes radios ei relatiuament apròp ara Val d'Aran, jo non sai coma foncione aguest tèma, mès tant dificil ei que eth Conselh dera d'Aran hèsque lo necessari entà aconseguir que aguestes radios que s'entenen peth costat dera Val d'Aran, mès en estat francés se poguen arribar a entener en Aran. Torni a repetir que non sai com va açò, se quauquarrés me pòt dider se ei impossible o se non ei tan dificl, ac agrairia molt. Cau tier en compde que jo ena Val d'Aran pogui entener ua radio que s'emet en Madrid e en Barcelona, que ei mès luenh, mès tanben ei vertat que ei eth madeish estat. Escriuent açò jo sonque volia se quauquarrés m'ac pòt explicar. fòrça gracies

Adishatz

GAROÑA NO, GRÀCIES

Eth dia d'ager, uns activistes de Greenpeace, se plantèren deuant dera vielha centrau nuclear de Garoña, en Burgos. Siguec un acte pacific per part de Greenpeace, mès per part des vigillants dera centrau non, les receberen damb manguères d'aigua a fòrça pression, mès resistiren enquia auer plantat un gran container, entà estar-i quauqui dies. Logicament aguesta non ei era unica organitzacion que protèste contra aguestes centraus nuclears tant antigues, as quaus ja les tocarie barrar mès sajen de alongar era data de barrament, se non que totes es organitzacions ecologistes ac hèn, d'ua manèra o ua auta. Realment es centraus nuclears pòden èster perilhoses a part d'èster molt contaminants, e mès aguestes tan vielhes que poden començar a falhar es cuases, coma en Ascó o Vandellós.

Occitània contra lo nuclear!

Adishatz a toti!

TORNEM-I

Adiu a toti.

Auem estat ua bona temporada sense escriuer arren en blòg. Ja sigue, per manca d'internet, per ganduleria... Mès ara vam a proposar-mos de penjar un escrit setmanau com a mínim. Jo me comprometi a penjar un dia ara setmana bèth escrit, mès se bèra setmana no pogui demori que me perdonesquetz. Demori que continuesquetz entrant en blòg, pr'amor que ara anarà cambiant.

Ua abraçada a toti.

Farem tot petar!

MONUMENT EN AUMENATGE ARA LENGUA E CULTURA ARANESA

Eth passat dissabte 11 d'octobre, siguec inagurat eth bastiment d'un monument que represente ara lengua e cultura aranesa ena localitat de Vielha.

Eth monument, qu'ei eth resultat dera colaboracion dera asociacion aranesa: "Lengua Viua", e eth trebalh de plasmacion dera idea deth arquitecte Andrèu Ricard, a estat bastit damb pèira dera cantèra de Les (Val d'Aran) en Itàlia.

Ena presentacion podérem enténer es paraules de Lisa Escala, portanveu dera associacion, e de Janet Ricard, era fraia deth arquitècte, que liegec un discors escrit peth madeish, pr'amor que non poguec assistir ar acte. Tanben parlèc Paco Boya, síndic d'Aran.

Eth monument qu'ei plaçat ath deuant deth Conselh Generau d'Aran.

LO BLOGUITGE. QU'EI AQUERÒ??

Lo Bloguitge ei un malhum de blògs occitans: cada blogaire place era lista des auti sus eth sòn blòg. Atau es cercadors coma Google e d'auti mos mòstren en es sues cerques, hè mes buzz occitans ena web e mos permet de coneisher d'auti blogaires occitans.

Entà participar d'aguest projècte cada blogaire a de placar sus eth sòn blog era lista e acceptar aguesta carta:

1- Volem defensar e difusir era lengua occitana(laguens de totes es sues variantes) utilizant-la sus internet entà parlar de tot.

2- Volem participar ena construccion dera civilizacion occitana, eredèra des trobadors, deth Felibritge e dera cultura populara entà portar ara civilizacion umana mondiau era nòsta votz e eth nòste punt de vista originau.

Aciu auem era lista actuau e actualizada des membres de Bloguitge:

• Conselh amistós de lectura
• De causas e d'autras
• Fotografias e mei ...
• Ieu Maitot
• La cabra e lo lop
• Lo blòg deu Joan
• Ma vida amb ieu
• Marçau Peyrouny
• Mescladís e còps de gula
  
• Lo blòg MXL87
• Sens títol
• TÈRRAS D'ÒC
• Un jorn t'i tornaràs far!
• eth gat-esquirò
• lo parpalhon vagamond
• lo blòg de Faidit
• Paraulas Perdudas
• LO PAÍS
  

ARAN PER SA LENGUA

Aran per sa lengua, siguèc estonant, com cada an. Nadau eiguèc un beròi concèrt en que no manqueren es cançons, que mes que mes son himnes dera nòsta térra.Tapòc escatimeren es còps de moscatelh ne es bocins de còca.

Siguéc fòrça polit de véir a ua gran part dera joenessa d'Aran vinculada damb era lengua e cultura pròpies deth país. Encara que un gran numerò sonque se botje pera tèrra aquèth dia. Desde aguest blog, convidam a toti es joeni d'Aran a reivindicar-se a favor dera val d'Aran en benefíci dera nòsta cultura e identitat pròpies. Per qué non poder decidír sus eth futur deth nòste territòri?Per qué non amassamos toti e sajar de hemos a sénter? Per qué non reivindicar era nòsta cultura, que semble que cada viatge semble que sigue més mòrta? Per qué non formar part des joventuts deth prumér partit que lute pera lengua e cultura aranesa e occitana?

Entre toti es joeni, gojats e gojates, que poiríem sajar de hèr bèra causa grana, e que se mos prenès més en compde.

Més enta d'açò, non auem de sentirmos reivindicatius sonque eth darrèr dimenge de junhsèga ena hèsta d'Aran per sa lengua. Cau reivindicar-se es 24 hores deth dia, 7 dies ara setmana, e açò coménce peth usatge deth aranés!Parla-lo!

NON ATH TRANSVASSAMENT!

Adiu a toti.

Aué vos voi parlar sus eth transvassament que se vò hèr en riu Ebro. Ei sabut per toti que en Barcelona i a falta d'aigua ( non solet en Barcelona), mès era aigua der Ebro serie en major part tà Barcelona. Barcelona a mieis suficients entà aconseguir aigua, com comprar-la... Entà hèr aguest transvassament calerie expropiar es tèrres a uns 800 pagesi que viuen d'aquerò, vau era pena destroçar era vida a 800 pagesi, destroçar era natura, entà poder hèr arribar aigua en Barcelona, que a era capacitat de comprar-la, e qui mos ditz que damb aquera aigua non s'ampliran piscines, e se regaran jardins? Se diderem non ath transvassament quan volien portar era aigua entà Murcia e País Valencià, perque ara cau dider que si? Dilhèu non ei exactament eth madeish cas, dilhèu.

En tot cas des d'aguest blòg èm en desacord damb eth transvassament.Perqué tostemp cau ajudar a Barcelona?, se dempús eth govèrn català ei centralista, se preocupe mès de Barcelona que des zones de montanha, per exemple, o des tèrres de Ebre.

NON AS TRANSVASSAMENTS!!!

Visca era tèrra!

OGM

Es OGM com eth sòn nòm indique vò dider Organismes genèticament modificats. Son organismes sintetizants en un laboratòri entà que creishquen mès rapidament e que siguen fòrça mè grani. I a fòrça organitzacions ecologistes que ja ac an denonciat ja que pòden contaminar cultius naturaus a causa deth vent. Era gent que ei a favor d'açò ditz que pòt erradicar era gana en mon, e se pòden configurar aliments tà evitar malauties, com per exemple vaques que donguen lèit damb antibiòtics... Açò serie un desastre, ja se perderie tota era naturalesa des aliments e serie tot quimic e artificiau, creat damb era tecnologia. Era industria des OGM no compde damb eth supòrt de cap país deth mon, e s'està imposant ara fòrça. Des de aguest blog mos unim ara campanha en contra des OGM.

DIA INTERNACIONAU DES TREBALHADORS

Eth passat dia 1 de mai siguec eth dia internacionau des trebalhadors, i aueren fòrça manifestacions per tot eth mon. En estat espanhòu toti es sindicats(cnt, ugt, ccoo...), convoquèren manifestacions aguest dia, entà reclamar es drets des trebalhadors.


CNT (espanha)
CNT ( frança)
UGT
CCOO

ERA TORNERIA

Adiu a toti, ací vos deisham ua petita explicaion sus lo que ei era torneira e que se n'a hèt ara.

-Que ei era Torneria?

Eth dret dit de torneria ei ua lei que regíe vigenta en territòri dera Val d'Aran des deth 23 d'Agost deth an 1313 enquia hè un corròp de mesi.

-Quini privilègis autòrgue era Torneria?

Damb era Torneria, quinsevolh persona aranesa, se credie convenient eth auer de véner cases, tèrres o quinsevolh propietat sua auie de recórrer en prumèr lòc as frairs (en cas de que n'auessen) o as membres dera familha més propèrs entà que sigues un membre dera familha qui poguès contunhar damb era possesion des propietats, de manèra qu’es tèrres d' Aran tostemps perteneguesen as aranesi. S’era familha didie que non, alavetz eth venedor ac podie véner a quinsevolh persona, encara que sigue extranha ara torneria.

-A on ei era torneria?

En Llibre cinquè deth codi civil de Catalunya s’eliminèc eth dret de torneria qu’ara sonque ei aplicable a finques rustiques e cases pairaus, e non a tot tipe de finques, cases, tèrres...
Eth libre cinquè siguec aprovat peth Parlament de Catalonha eth mes de mai de 2006. Alavetz perderem un des drets mès antics deth nòste pòble. Quauquarres mos aurie d’explicar perque?

OCCITÀNIA A PÈ

Adiu kamarades.

Aguest an 2008 ena nòsta nacion, Occitània, aurà lòc un hèt que podem dider que serà important. Se tracte de ua caminata que gesserà eth 30 d'agost de Vinai en Val d'Estura, e acabarà eth 7 de noveme en Vielha, Val d'Aran. Aguesta caminata durarà 70 dies de viatge damb mès de 1300 km. Aguest ei un hèt important entara lengua e cultura occitana, que ei pratimòni mondial dera humanitat, entà da a coneisher ath mon era lengua des trobadors, de Frederic Mistral.... Es dera foto son es "organitzadors" d'aguesta accion. Entà saber mès sus aguest tèma, visitats aguest lòc: Chambra d'òc

Visca Occitània e tots los pòbles!!!

REPRESION CHINA EN TIBET

Tibet ei un petit país en Himalaya, que ara forme part de China. Entàs Jocs Olimpics no dèishen participar a Tibet com a un país independent, e açò provoquèc manifestacions pacifiques per part dera gent deth Tibet. En canvi China a començat ua fòrta luta contra aguest petit país, aucint a gent, que participe en protèstes tostemp pacifiques. Eth Dalai-Lama, eth lider espirituau deth Tibet viu en exili per culpa de China. China ei ua dictadura, diden que comunista, pero açò non ei comunisme ne ei arren. Aciu vos dèishi tres webs enta poder signar ua peticion entara libertat deth Tibet: http://www.rsf.org/article.php3?id_article=22659

http://www.petitionthem.com/?sect=detail&pet=3921

http://www.avaaz.org/fr/tibet_end_the_violence/27.php

Visca Tibet liure!!!

Comunisme e libertat!!!

Que desapareishquen totes es dictadures!!!

ELECCIONS 2008

Eth PSOE a guanhat es eleccions, que volguesquem o no tostem ei milhor que non eth PP, pero no mos enganhesquem, que açò no serà bon entà Catalunya. Es dus partits an augmentat en vots desde er an 2004 e per sòrt non an aconseguit majoria absoluta. ERC a baishat ara mitat de representants e en canvi CIU a aumentat en un, e IU a perdut eth grup parlamentari.

ELECCIONS 2008

Aué, dia 9 de març an lòc es eleccions generaus der estat ath quau pertanhem, mès que non ei era nòsta nacion. Sonque pòden guanhar dus partits, PP o PSOE, que guanhe qui guanhe non serà pas guaire bon entà Catalonha e enta era Val d'Aran. Quan agen passat es eleccions ja tornaram a escrieuer comentant aveir que tal a anat tot. Entà acabar sonque dider ua causa, er antentat de ETA a estat un atentat cobard, contra un praube òme.

Adishatz a toti!!!